Farklı üniversitelerden öğrencilerin, kulüplerin ve toplulukların alternatif iktisadı tartışmak üzere bir araya geldikleri Türkiye Üniversite Öğrencileri Bağımsız İktisat Kongresi (TÜÖBİK) bu sene 20. yılını kutluyor! 18-19-20 Mart’ta Ankara’da gerçekleşecek kongrenin bu seneki ana teması “Krizler Dünyasında İktisadın Geleceği” olacak. Bu ana tema altında; hükümetlerin pandemiden çıkış arayışları, kent, konut ve barınma, işsizlik ve geleceksizlik kıskacında gençlik, ekoloji iktisadı, uluslararası göç dağılımı ve politikalar, tekelleşen sağlıkta ulaşılabilirlik gibi daha pek çok konuda sunumlar ve tartışmalar gerçekleşecek. Bizler de 20 senedir alternatif iktisadı tartışarak akademide genel olarak açılmayan alanı açan ve tamamen öğrencilerin imkanlarıyla gerçekleşen bu kongrenin duyurusunu yapmak ve heyecanlarına ortak olmak üzere kongre düzenleme kurulunda yer alan İstanbul Üniversitesi öğrencisi Selinay Uzuntel ile kongreyi ve kongre sürecini konuştuk.

“Varsayalım ki öğrenciler bir iktisat kongresi yapıyor”

Bu sene 20. si düzenlenecek olan TÜÖBİK’ten bize bahseder misin biraz? Ne zaman yapılmaya başlandı, kimler tarafından düzenleniyor, öğrencilerin kongreye ilgisi nasıl?

Selinay Uzuntel: Türkiye Üniversite Öğrencileri Bağımsız İktisat Kongresi (TÜÖBİK), “varsayalım ki öğrenciler bir iktisat kongresi yapıyor” diyerek yan yana gelen öğrencilerin 20 sene önce düzenlemeye başladığı bir öğrenci kongresidir. Konu başlıklarından, sunum içeriklerinin nasıl olacağına, kongrenin gerçekleşeceği yerden teknik ihtiyaçların ne olduğuna kadar her şeyiyle öğrencilerin ilgilendiği ve organize ettiğini bir kongre. TÜOBİK bir bakıma da 2000 yılında Fransa’da bir grup öğrencinin anaakım iktisat teorisine ve gerçeklikten kopuk olmasına karşı başlattığı post otistik iktisat hareketinin ülkemize yansımasıdır aslında.

Her sene zorlu koşullarda da olsa geleneksel olarak Mart ayında gerçekleştirilen, üç gün süren ve dolu dolu geçirdiğimiz bir kongre bizim için. Birçok üniversitesinden öğrenciler, kulüpler, topluluklar çeşitli okuma-tartışma grupları kongrenin düzenleyicisi ve katılımcısı. TÜÖBİK; amatör, amatör olduğu kadar bilimsel ve aynı zamanda bağımsızdır. Bağımsızlığını öğrencilerin kendi emeklerinin ürünü olmasından ve içeriğe müdahale etmesi reklam amacı gütmesi bakımından sponsor kabul etmemesinden; amatörlüğünü ise her sene yeni katılımcıların heyecanı, isteği, özgünlüğü ile kendini yenileyebilmesinden alır. Şu anda da düzenleme kurulunda ODTÜ, İstanbul Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Kocaeli Üniversitesi bulunmakta.

CSSA: Pandemiden kongre nasıl etkilendi, kongreyi gerçekleştirebildiniz mi?

CSSA: Kongreyi bu sene yüz yüze yapmayı planlıyorsunuz. Ne zaman ve nerede gerçekleştireceksiniz? Kongre sürecinde ve hazırlığında özellikle üniversite yönetimleri ile karşılaştığınız sorunlar oluyor mu?

Selinay: Çok uzun soluklu bir geçmişi olmasına rağmen kongreyi kampüs içerisinde yapmamızın olanağı gittikçe zorlaşıyor diyebiliriz. Mevcut politik atmosfer olsun, üniversitelere yapılan çeşitli müdahaleler olsun kulüp ve toplulukların zaten resmi olarak bir iş planlamasının önünde ciddi engel teşkil ettiği bir dönemdeyiz. Ancak kariyer etkinlikleri, adlarını sayamayacağım çokça zirve ve sponsoru bol kongrelerin rahatça yapıldığına da şahit oluyoruz. Doğal olarak da alınan veyahut alınacak izinler açısından bildiğimiz, ilk akla gelen kariyer zirvesi, kongresi gibi benzer etkinliklerle aynı bürokratik süreçleri yaşamıyoruz. Yerin temin edilmesinden, çeşitli bahanelerle iznin verilmediği durumlarla karşı karşıya bırakılıyoruz genel olarak. Tabii ki tüm yol ve yöntemleri denemekten de vazgeçmiyoruz, çabamız da biraz bu yönden kongrenin kitleselleşmesini daha çok kulüp ve topluluğun kongreyi sahiplenmesi sağlamak. Bu sene 18-19-20 Mart tarihlerinde yüz yüze gerçekleştireceğiz TÜOBİK’i, yer açısından hâlâ netleşmeyen birkaç durumla birlikte Ankara’da olacağını buradan da söylemiş olalım.

CSSA: Kongrenin bu seneki ana teması “Krizler Dünyasında İktisadın Geleceği.” Bu temayı belirlemenizdeki etken nedir? Hangi konuları tartışabilmeyi amaçlıyorsunuz?

Selinay: Son dönemlerde özellikle Türkiye’nin içinden geçtiği ekonomik kriz koşulları ve bu koşulların giderek derinleşmesi gündelik yaşamımızda da dillerden düşmüyor. Benzer durumların diğer dünya ülkelerinde de yaşanması “kriz” olgusunun evrenselleşmesi ve birçok bakımdan dünyada farklı topraklarda da olsa toplumları yatay kesen bir mesele haline gelmesine sebep oldu. Biz de ana temayı belirlerken bu “kriz”ler yumağına çözüm üretme noktasında politik iktisat nerede duruyor, iktisat biliminin farklı disiplinlerle kurduğu bağın ve iktisadın geleceğinin neye evrileceğini konuşmak, tartışmak gerekir diye düşündük.

Dünya ve Türkiye ekonomisi pandemi sürecinde dönüşürken bu dönüşüm, mikro ve makro ölçekli çeşitli iktisadi sonuçları ortaya çıkardı, çıkarmaya da devam etmekte. Bununla birlikte iktisat-siyaset ilişkisi, kamu hizmetlerine ulaşılabilirlik, maliye politikalarının kapsamı, derinleşen ekonomik kriz(ler)den toplum nezdinde yoksulluk, geleceksizlik, işsizlik durumlarının yaygınlaşması en çok tartışılan başlıklardan. Yine istihdam süreçlerindeki eşitsiz koşullardan; kadın, göçmen, mülteci emeğinin kullanımından; dijitalleşmenin sermaye birikimindeki rolüne, kent-barınma sorununa kadar daha birçok konu iktisat araştırmalarının dolayısıyla bizim kongremizin de konusu olacak bu sene. Alt başlıkları da sene boyunca öne çıkan bu konular çerçevesinde çıkarmaya çalıştık, sunum içeriklerinin özelleştirilmesini de daha çok arkadaşlarımızın inisiyatiflerine bırakıyoruz ancak tabii ki her katılımcı sunum sonrası soru-cevap, katkı kısmında tartışmaları derinleştirsin isteriz.

CSSA: Altını çizmek istediğin, buradan öğrenci arkadaşlarına iletmek istediğin bir mesajın var mı?

Selinay: Elbette. Akademide tartışma kültürünün giderek ortadan kalktığı, iktisat bölümlerindeki derslerin belirli ekollere sıkıştığı bugünlerde iktisadın mevcut durumunu, geleceğini; tartışmak, tartıştırmak her zamankinden fazla önem arz ediyor bizce. Bununla birlikte TÜOBİK, iktisat eğitimlerinde mutlak doğru kabul edilen fikirlerin dışında “başka bir iktisat”ı bağımsız, özgürce tartışmanın olanağını sunuyor. En önemlisi de kendimizi geliştirdiğimiz, her açıdan çok şey öğrendiğimiz, kendi sözümüzü söylediğimiz bu alana sahip çıkmak bizim elimizde!

Bu alanı değerlendirmek 20 yıllık birikimi olan kongreye sahip çıkmaktan, bu sene “Krizler Dünyasında İktisadın Geleceği” ana başlıklı TÜOBİK’e katılmaktan ve sonraki senelerde kongreyi ileriye taşımaktan geçer. Son olarak sunum hazırlamak isteyen ama son özet gönderim tarihine yetiştiremem diyenlere hâlâ vakit olduğunu hatırlatmak isterim. Röportaj vesilesiyle de bir kez daha tüm sıra arkadaşlarımızı TÜÖBİK’e çağırmış olalım.

*Sunumların son gönderim tarihi 19 Şubat. Daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.