Anayasa Mahkemesi, Kaan Bozgül ve Mehmet Velat İnci tarafından yapılan bireysel başvuruyu karara bağladı. Mahkeme, Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi Kaan ve Mehmet Velat lehine karar vererek yurtdışı çıkış yasağı ile eğitim haklarının ihlal edildiğine hükmetti ve öğrencilere manevi tazminat ödenmesine karar verdi.  

Başvurunun Özeti ve Kararın Detayları

– Kaan Bozgül, Almanya’da yüksek lisans eğitimi almak üzere kabul almış ancak yurt dışına çıkış yasağı nedeniyle eğitimine bir dönem başlayamamış ve akademik yıl kaybı yaşamıştı.  

– Mehmet Velat İnci, İsviçre’deki CERN araştırma merkezinde altı aylık bir staj hakkı kazanmış, ancak aynı şekilde yurt dışına çıkış yasağı nedeniyle bu hakkını kaybetmişti. 

Mahkeme, Mehmet Velat İnci’nin CERN’deki programını teorik ve pratik eğitim içeren bir süreç olarak değerlendirerek, bunun bir staj olmasının ötesinde eğitim hakkı kapsamında yer aldığına vurgu yaptı.  

Gerekçe: Orantısız Müdahale ve Ağır Mağduriyet

Anayasa Mahkemesi kararında, adli kontrol tedbiri uygulanırken:  

– Kişinin yurt dışı bağlarının, 

– İsnat edilen suçun niteliği ve delil durumu,  

– Mahkumiyet halinde alacağı cezanın ağırlığının dikkatle değerlendirilmesi gerektiği ifade edildi. 

Mahkeme, söz konusu tedbirin başvurucuların eğitim haklarına orantısız bir müdahale oluşturduğunu ve ağır mağduriyetlere yol açtığını belirtti. Bu nedenle başvuruculara kişi başı 30.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verildi. 

Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler ve Anayasa ile güvence altına alınan eğitim hakkı kapsamında bu karar, adli kontrol tedbirlerinin uygulanmasında bireylerin yaşamlarına etkisinin titizlikle değerlendirilmesi gerektiğini açıkça ortaya koyuyor.