m.güneş

16 Ağustos 2024 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren rektör atamaları, kamuoyunda yankı uyandırmaya devam ediyor. ODTÜ’ye Prof. Dr. Adnan Sözen, Trakya Üniversitesi’ne Prof. Dr. Mustafa Hatipler gibi isimlerin atandığı toplam 13 üniversitede rektör değişikliği yapıldı. Atanan 13 rektörün yalnızca birinin kadın olması, diğer rektörlerin ise ağırlıklı olarak mühendislik ve tıp gibi alanlardan seçilmiş olması dikkat çekti. Ayrıca, üç rektörün AKP ile olan geçmiş bağlantıları eleştirilerin odağında yer aldı.

Atamaların tam listesi şöyle:

• (Adana) Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi: Prof. Dr. Adnan Sözen
• Ankara Üniversitesi: Prof. Dr. Necdet Ünüvar (AKP’den eski milletvekili)
• (Erzurum) Atatürk Üniversitesi: Prof. Dr. Hacı Müftüoğlu
• (Antalya) Akdeniz Üniversitesi: Prof. Dr. Özlenen Özkan (atanan tek kadın)
• (Adana) Çukurova Üniversitesi: Prof. Dr. Hamit Emrah Beriş
• (Ankara) Orta Doğu Teknik Üniversitesi: Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil
• (Edirne) Trakya Üniversitesi: Prof. Dr. Mustafa Hatipler (AKP’den eski belediye başkanı adayı)
• İstanbul Esenyurt Üniversitesi: Prof. Dr. Süleyman Özdemir
• İstanbul Ticaret Üniversitesi: Prof. Dr. Necip Şimşek
• İstanbul Teknik Üniversitesi: Prof. Dr. Hasan Mandal
• (Ankara) Gazi Üniversitesi: Prof. Dr. Uğur Ünal
• (Diyarbakır) Dicle Üniversitesi: Prof. Dr. Kamuran Eronat (AKP’den eski bir milletvekilinin kardeşi)
• (Elazığ) Fırat Üniversitesi: Prof. Dr. Fahrettin Göktaş

Bu atamalara karşı ilk tepki, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) öğrencilerinden geldi. İki dönemdir ODTÜ rektörlüğü görevini yürüten Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök’ün yerine Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil’in atanması, öğrenciler tarafından protesto edildi. 20 Ağustos akşamı yerleşkedeki Doğu Yurtlar Bölgesi’nde toplanan öğrenciler, “Atanmış rektörler istifa etsin, rektör seçimleri yapılsın. Demokratik, özerk üniversiteleri mücadelemizle kazanacağız” yazılı pankartla yürüyüş düzenledi. Yürüyüşün ardından yapılan basın açıklamasında, Yozgatlıgil’in ODTÜ kamuoyunda bilinen bir isim olduğu, 2018 yılında Onur Yürüyüşü’ne katılan öğrencileri fişlemeye çalıştığı hatırlatıldı ve AKP’nin politikalarını üniversitede sürdürmek için göreve getirildiği söylendi.

ODTÜ’de ayrıca, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Asst. Prof. Bilge İmer, Yozgatlıgil’in atanmasını protesto ederek görevinden istifa etti. İmer, “Ahmet Yozgatlıgil gibi emekleri hiçe sayan, liyakatsiz birinin ODTÜ’ye rektör olmasından utanç duyuyorum” diyerek istifasını duyurdu.

Trakya Üniversitesi’ne atanan Prof. Dr. Mustafa Hatipler ise LGBTİ+ ve kadın haklarına karşıt görüşler içeren makaleleri nedeniyle tepki çekiyor. 2023’te Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi’nde yayınlanan “Modernizmden Postmodernizme Aile” başlıklı makalesinde Hatipler, kadınların iş hayatında yer almasını aile kavramını zayıflatan bir unsur olarak değerlendirirken, eşcinsel evlilikleri “sosyal sapma” olarak tanımladı. Hatipler’in AKP’nin Edirne Belediye Başkan adayı olması tartışma yaratan bir başka unsur.

Atamaları eleştiren bir diğer isim ise Demokratik Bölgeler Partisi (DEM) Erzurum Milletvekili Meral Danış Beştaş oldu. Beştaş, Anayasa Mahkemesi’nin rektör atamalarıyla ilgili 4 Haziran 2024 tarihli iptal kararına rağmen, üniversite bileşenlerinin tamamen göz ardı edilerek yapılan bu atamaların, iktidarın toplum mühendisliği amacına hizmet ettiğini belirtti. Beştaş, “Üniversiteler, iktidarın politikaları doğrultusunda şekillendirilemez. Atamalar, kayyum anlayışının akademik alana yansıtılmış halidir” dedi.

Bu atamalar, akademik özgürlük, özerklik ve liyakat tartışmalarını yeniden gündeme taşırken, öğrenciler ve akademisyenler arasında derin bir endişe yarattı.

Kaynaklar:

• 16 Ağustos 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan atama kararları: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/08/20240816-13.pdf
• DTÜ’lü öğrencilerin yaptığı eylem: ODTÜ eylem: https://x.com/UniversiteliAgi/status/1825631298502656445
• ODTÜ’de istifa: ODTÜ istifa: https://bianet.org/haber/rektor-atamasina-tepki-gosteren-imer-odtudeki-gorevinden-istifa-etti-298766
• Mustafa Hatipler hakkındaki haber: https://www.birgun.net/haber/tartismali-rektor-atamasi-553376
• Meral Danış Beştaş’ın açıklaması: Anayasa Mah. kararına rağmen https://x.com/meraldanis/status/1825825664039030802