Üniversiteler (1)

Üniversiteler: Neydi, Ne Oldu?

m.güneş

2022’nin son ayında ve 2023’ün ilk ayında Türkiye’de üniversitelerin durumunu birçok bağlamı ile inceleyen, değerlendiren ve birbirini tamamlayan iki çalışmanın neticesi olarak değerlendirilebilecek iki kitap raflarda yerini aldı.

Taşra Üniversiteleri: AK Parti’nin Arka Kampüsü, Tuğba Tekerek

Tuğba Tekerek’in 8 yıl önce bir tweet ile başladığı yolculuğunun ve çalışmasının neticesi olarak Taşra Üniversiteleri: AK Parti’nin Arka Kampüsü adlı iletişim yayınlarından çıkan kitap, Ocak 2023 ile birlikte yayınlandı.

Saha gözlemleri ve detaylı bireysel mülakatlarla örülen bu çalışmada araştırmacı, AKP hükümetinin “Her ile bir üniversite!” sloganı ile başlattığı projenin Türkiye’de üniversite eğitimi üzerindeki etkilerini ve sonuçlarını inceliyor.

Bu detaylı çalışmanın neticesinde sayısı 53’ten 129’a çıkarılan devlet üniversitelerinde bilim ve din arasındaki ilişkinin geçişken hale getirilmesi, eğitimin ticari kazanç doğrultusunda şekillendirilmesi, bölümlerin bölüm mezunu olmayan atanmış görevlilerce kurulması, yurtlardaki manevi rehberler gibi pozisyonlar ile öğrenciye çizilmeye çalışılan sosyal hayatı çarpıcı detaylar ile gözler önüne seriyor.

Çalışmanın en ilginç yanlarından biri ise üniversitelerdeki muhalif siyasete var gücüyle saldıran AKP hükümetinin parti gençlik kolları ile iç içe geçmiş şekilde çalışan ÜniAK adlı oluşumlarla nasıl kendi siyasetini ve nesillerini taşra üniversitelerinde yarattığını, yaygınlaştırdığını açıklaması.

Kitapta ayrıca AKP’nin üniversitelere yönelik öğrenim politikalarının sadece taşra üniversitelerinde uygulanan ve yandaş siyasetin yaygınlaştırıldığı politikalardan ibaret olmadığı ve ülke genelinde yükseköğretimin kalitesizleştirildiği, baskılandığı ve özerkliğini kaybettiği de bir tez olarak öne sürülüyor.

Üniversitede Direniş ve Dayanışma: Yıkım, Sömürü ve Sivil Ölüm Rejimine Karşı Durmak; S. M. Değirmencioğlu, E. Sevim ve C. Özatalay

Belki de söylenebilir ki Tekerek’in bıraktığı yerden Türkiye genelinde eğitime vurulan darbeyi değerlendiren bir derleme Üniversitede Direniş ve Dayanışma: Yıkım Sömürü ve Sivil Ölüm Rejimine Karşı Durmak.

Kitapta Boğaziçi Direnişi’nde aktif bir biçimde yer aldığı için görevinden uzaklaştırılan akademisyen Can Candan, üniversitedeki muhalif mücadele odaklarından biri olan ODTÜ Savunulmalıdır Platformu ve hakkında “Türkiye’yi kanser eden ürünleri devlet gizledi, biz açıklıyoruz! İşte zehir listesi” başlıklı yazı dizisi nedeniyle 5 yıldan 12 yıla kadar hapis istemiyle dava açılan Bülent Şık gibi isimlerin kalemlerinden derlenen yazılar bulunmakta.

Kendisi de bir barış imzacısı olan Değirmencioğlu kitap için “…son 20 yıl içerisinde üniversitelerde yaşananlara ve verilen mücadelelere ışık tutuyor ve sürmekte olan özgür, özerk, demokratik #üniversite mücadelesine katkı sunmayı hedefliyor!” diyor.

Kitapta bahsi geçen mücadeleler akademik özgürlüklerin çiğnenmesine, kampüslerin talan edilmesine, sömürü ve güvencesizliğe, devlet eliyle işlenen insanlık suçlarına, baskı ve yıldırmaya, gözaltı ve tutuklamalara, entrika ve sivil ölüme karşı veriliyor. Kitabın ana motivasyonlarından biri ise bu mücadelelerin, direnişlerin ve dayanışmanın bizzat süreçlerin özneleri ve ortakları tarafından kaleme alınıyor, kayda geçiriliyor ve aktarılıyor olması.

tr_TRTurkish
tr_TRTurkish