Üniversite öğrencilerinin en acil ihtiyaçlarından birisi de barınma hakkının sağlanması. Üniversite ve kampüs sayıları artarken yurt sayısı ve kapasitelerinin gerekli oranda artmaması nedeniyle öğrenciler daha üniversiteye başlamadan “nerede kalacağız?” sorusu ile karşı karşıya kalıyorlar. Maddi koşullar nedeniyle üniversite veya devlet yurtlarını tercih etmek isteyen öğrenciler, yetersiz yurt kapasitesi yüzünden özel yurtlarda veya öğrenci evlerinde kalmak zorunda bırakılıyorlar. Yurtlarda kalamayan öğrenciler merkezlerdeki yüksek ev fiyatlarına karşın çoğu zaman yarı zamanlı ve güvencesiz işlerde çalışmak zorunda kalırken, daha uygun kiralardan dolayı merkeze uzak yerlerde oturan öğrenciler için ise okula ulaşmak uzun ve maliyetli bir yol haline geliyor.

Üniversite öğrencileri; yurt kapasitelerinin arttırılmasını, erişebilir ve hatta ücretsiz yurt imkanlarının sağlanmasını, devlet ve vakıf üniversitelerinde yaşanan farklı barınma sorunlarının giderilmesini, yaşanabilir, özgür ve hijyenik yurtlar talep ediyor. Öğrencilerin bu talepleri her daim güncelken, barınma koşulları yeterli ölçüde sağlanamazken, yakın bir zamanda bir de “yurtlarda kalabilmek için öğrencinin Cumhurbaşkanına hakaret suçu işlememiş olması” şartı getirildi. Öğrenciler buna karşın taleplerini yineliyor ve “Öğrencilerin devlet yurtlarında barınma hakkı var!” diyorlar.

Mart 2020’de başlayan ve devam etmekte olan Covid-19 salgını boyunca da öğrencilerin barınma sorunu katmerlenerek devam etti. Yurtların büyük bir kısmı öğrenimin genel olarak çevrimiçi devam etmesi nedeniyle salgın boyunca kapalı kaldı ya da karantina merkezi için kullanıldı. Bu birçok öğrenciyi pahalı ev kiraları ve aile yanına dönme sorunları arasında tercih yapmaya zorladı. Salgın, özellikle birçok kadın ve LGBTİ+ öğrenci için aile evine dönüş, olası baskıcı ve ev içi şiddet vakalarıyla karşı karşıya kalmak anlamına geldi. 

Halihazırda ikili cinsiyet sistemine göre düzenlenen yurtlar; LGBTİ+ öğrencileri dışlıyor ve bu yüzden barınma hakkına engel oluyor. KYK yurdunda kalmaya hak kazanan trans öğrenciler yurtlara alınmıyor, ayrımcı uygulamalar ve nefret söylemleri ile karşılaşıyor. Yakın zamanda bu fobik tutumun bir örneği Koç Üniversitesinde yaşandı. Yurt dışından kabul alan trans bir öğrenci cinsiyet kimliği beyanı ve tek kişilik oda talebi gözardı edilerek erkek yurdunda kalmaya zorlandı. Sonucunda öğrenci üniversiteye gelmekten vazgeçti. Bu ayrımcı uygulamaya karşı sosyal medyadan üniversite yönetimine tepki gösterildi. Buna karşın LGBTİ+ öğrenciler bu tarz fobik uygulamalara karşı cinsiyetsiz yurt/oda talebini yükseltmekte, barınma haktır! demeye devam ediyorlar. 

Üniversitelerde öğrenim Mart 2020’den beri büyük oranda çevrimiçi devam etse de bu süreçte bazı üniversitelerin sınavları yüz yüze yapması, bazı bölümlerin uygulamalı dersleri yüz yüze gerçekleştirmesi gibi durumlarda öğrenciler için kalacak yer sorunu oluştu. Özellikle tıp fakültesi son sınıf öğrencileri, intern hekimler, salgın ile mücadelede hastalara bakarken üniversite ve KYK yurtlarının kapalı olması sorunu ile karşılaştı. İstanbul ve Ankara’da yoğun çalışma koşullarında bir de kalacak yer problemi ile karşılaşan intern hekimler ücretsiz yurt talepleri için bir araya geldi. Hacettepe Üniversitesi Tıp fakültesi son sınıf öğrencileri “her intörnün izole konaklamasının ücretsiz sağlanmasını ve nöbet saatlerinde düzenleme”  talebiyle komisyon kurarak seslerini duyurdu. Öğrenciler verdikleri mücadeleyi kazandılar ve ücretsiz yurt talepleri karşılandı.

“Barınma en temel haktır” diyerek mücadele verilen ve kazanımla sonuçlanan örneklerden diğerleri de KYK’ya bağlı Akdeniz Kız Öğrenci Yurdundan öğrencilerin protestosu. 2016 yılında yurt koşullarının iyileştirilmesi için yurt yemekhanesinde eylem yapan öğrencilerden sekizinin yurttan atılması sonucu mahkemeye giden 5 öğrenci için yürütmeyi durdurma kararı çıktı. Mahkeme öğrencilerin yaptıkları eylemin disiplin cezası gerektirmediğine karar verdi. 

Sivil Alan Araştırmaları Derneği olarak, öğrencilerin  barınma hakkına dair sürdürdükleri kazanımları ve mücadeleleri hatırlatarak, erişilebilir ve uygun ekonomik koşullarda barınma hakkı vardır diyoruz. Yeni öğrenim yılı henüz başlamadan öğrencilerin barınma taleplerinin yineliyor, salgın koşulları gözüne alınarak yurt koşullarının buna göre iyileştirilmesi gereğinin altını çiziyoruz. Yeni başlayacak dönem için  İTÜ öğrencilerinin yurtlara yapılan zamlara karşı itirazlarını ve Yıldız Teknik Üniversitesi ve bir çok üniversitedeki öğrencilerin yurtların kapasitelerinin arttırılması/yeni öğrenci yurdu taleplerini de buradan bir kez daha tekrarlıyoruz.

Öğrencilerin Barınma Hakkı Vardır! #HakkınVar