Haberlerdeki Üniversite Raporlarının Üçüncüsü Yayınlandı: Tutuklu Öğrenciler
Sivil Alan Araştırmaları Derneği olarak öğrenci aktivizmine dair haberleri taradığımız ve analizini yaptığımız medya raporlarının üçüncüsü yayınlandı!
Gazeteci Beyza Kural’ın kaleme aldığı, Burak Özçetin’in danışmanlığını yaptığı üçüncü raporumuzda tutuklu öğrencilerin hükümet yanlısı yayın organlarında nasıl temsil edildiklerini ve ele alındıklarını inceledik.
Çalışma kapsamında 4 Ocak-31 Mart arasında A Haber, Akşam, Yeni Şafak, Takvim, Sabah ve Yeni Akit’te öğrencilerin tutuklanmasına ya da gözaltına alınmasına yönelik haberleri taradık ve 51 haber topladık. Toplanan tüm haberleri ayrıntılı bir kodlama cetveli eşliğinde tek tek kodlayarak bir içerik analizi uyguladık. Haberlerde ortaya çıkan örüntüleri temsil ettiğini düşündüğümüz, daha az sayıda habere de söylem analizi uyguladık. İncelenen 51 ayrı haber için şu soruların her birini cevapladık:
- Haberin tonu nedir? (pozitif, negatif, nötr)
- Haberin baskın teması nedir? (Terör, provokasyon, suç vd.)
- Haberde gözaltına alınan ya da tutuklanan öğrenciler nasıl tanımlanıyor? (Şüpheli, terörist, provokatör vd.)
- Haberlerde kaynaklar neler? (Hükümet temsilcilerinin açıklamaları, emniyet, valilik açıklamaları vd.)
- Gözaltı ve tutuklama konulu haberlerde öne çıkan yaklaşımlar neler? (“Öğrenci olmadıkları”, “terörle ilişkili oldukları” vurgusu, suçlama yerine “suç” işledikleri kalıplarının kullanılması)
- Öğrencilerin gözaltı ve tutuklama sürecinde karşılaşlaştıkları ihlaller haberlerde yer alıyor mu? Nasıl alıyor?
Bu sorulara şu şekilde yanıtlar verdik:
- 51 haberin 47’si negatif, 4’ü nötrdü.
- Haberlerdeki en baskın tema provokasyondu.
- Gözaltına alınan veya tutuklanan öğrenciler en çok şüpheli ve provokatör olarak tanımlandı. Tanımlar arasında “terörist”, “LGBT sapkını”, “gösterici” ve “vandal” gibi kelimeler de kullanılırken bu haberlerin sadece ikisinde öğrenciler “öğrenci” olarak tanımlandı.
- 51 haberin 18’inde hükümet temsilcileri ya da diğer resmi kurumların ve temsilcilerinin açıklamalarına yer verildi. Beş haberde duruşmada yaşananlar ve iddianameler haberin asıl kaynağıydı.
- Öğrencilerin gözaltına alınmaları ya da tutuklanmaları ile ilgili haberlerin 20’sinde aslında öğrenci olmadıkları, “terörle ilişkili oldukları” vurguları yaygındı. “Suçlama yöneltilen” ifadesi yerine “suçu işledikleri tespit edilen” kalıbı da sıkça kullanıldı.
- Öğrencilerin gözaltına alınırken ya da tutukluluk ve yargılama süreçlerinde karşılaştıkları çıplak arama, darp, eğitim hakkının engellenmesi gibi ihlallere haberlerde genelde yer verilmezken bu ihlaller sekiz haberde “yalanlandığı”, ”iftira olduğu” yorumlarıyla yer aldı.
Rapora buradan ulaşabilirsiniz.