Sivil Alan Araştırmaları Derneği olarak öğrenci aktivizmine dair haberleri taradığımız ve analizini yaptığımız medya raporlarının ilki yayınlandı! 

Gazeteci Beyza Kural’ın kaleme aldığı, Prof. Dr. Burak Özçetin’in danışmanlığını yaptığı ilk raporumuzda Boğaziçi Direnişinin hükümet yanlısı yayın organlarındaki yansımalarını inceledik. 4 Ocak-31 Mart 2021 tarihleri arasında A Haber, Akşam, Yeni Şafak, Takvim, Sabah ve Yeni Akit’te yayınlanan 353 haberin analizine dayanan araştırmadan öne çıkan bazı bulguları sizin için derledik.

353 haberin analizinde şu soruları cevapladık:

• Haberin tonu nedir? (pozitif, negatif, nötr)
• Haberin baskın teması nedir? (terör, provokasyon, dini değerlere saygısızlık, suç, vandalizm, sapkınlık)
• Haberde kimlerin sesi duyulmaktadır? (öğrenci, akademisyen, rektörlük, savcılık, valilik, emniyet, hükümet, muhalefet vd.)
• Öğrenciler nasıl tanımlanıyor? (öğrenci, terörist, provokatör, şüpheli, sözde öğrenci, eylemci/gösterici/protestocu, vandal, sapkın)
• Haberde kimler hedef gösteriliyor? (öğrenci, öğrenciler, akademisyenler, destekçiler, LGBTİ+, muhalefet partileri vd.)
• Haberde öğrencilerin talepleri yer alıyor mu?

Araştırmanın genel bulgularını kısaca özetleyecek olursak haberlerin çok büyük bir kısmının negatif olduğunu; haberlerdeki baskın temanın ‘provokasyon’ olduğunu; haberlerde sesi en çok duyulan aktörün hükümet temsilcileri olduğunu; öğrencilerin de haberlerde en çok hedef gösterilen aktör olduğunu görmek mümkündür. Bu genel bulgular bile tek başına bize hükümet yanlısı medyanın Boğaziçi Üniversitesi protestolarını açık bir şekilde tek yanlı ve partizan bir şekilde ele aldığını göstermektedir. Haberlerde iktidarın ve iktidarın direktifleri ile hareket eden kolluk kuvvetlerinin tüm söylem ve eylemlerinin tartışmasız bir şekilde meşrulaştırıldığı görülürken protestocular sistematik bir şekilde suçlulaştırılmakta, şeytanlaştırılmakta ve düşmanlaştırılmaktadır. 

• İncelenen 353 haberden 342’sinin negatif tonlu olduğu görüldü. En baskın temanın 122 haberle “provokasyon” olduğunu gördük. Provokasyon temasını 110 ile “terör” takip etti. 25 haberde “suç”, 20 haberde “dini değerlere saygısızlık”, 19 haberde “sapkınlık”, 7’sinde de “vandalizm” baskın tema olarak yer aldı.
• Öğrenciler yer aldıkları haberlerin 75’inde “öğrenci”, 58’inde “provokatör”, 29’unda “terörist”, 11’inde “sözde öğrenci”, 16’sında “eylemci/gösterici/protestocu”, 24’ünde “şüpheli”, 16’sında “sapkın”, yedisinde “çocuklarımız/gençler/gençlerimiz”, altısında “vandal”, ikisinde “LGBT destekçisi” olarak tanımladı.
• Provokasyon temalı haberler yalnızca basında yer almakla kalmadı, aynı zamanda savcılık tarafından protestolarla ilgili hazırlanan iddianamelerde de dayanak olarak kullanıldı. 
• Haberlerin içinde Boğaziçi’ni CIA üssüne benzeten haberlere dahi rastlandı.
• Muhalefet partileri sıkça “teröristleri örgütleyen” olarak konumlandırılırken, eylemlere katılanların sanıldığı gibi öğrenci değil de “terörist”, “militan” hiç değilse “terörle iltisaklı” oldukları yazıldı.

• Haberlerin 105’inde hükümet temsilcisi ya da destekçilerinin sözlerine yer verildiğini gördük. 105 haberden 22’sinde doğrudan Recep Tayyip Erdoğan’ın sözleri vardı. 22 haberde valilikler, 17 haberde Melih Bulu ya da Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü, 17 haberde emniyet, 10 haberde savcılık, 13 haberde ise diğer resmi kaynakların açıklamalarıyla karşılaştık.
• Öğrenciler haberlerin 182’sinde hedef gösterildi. 182 haberin 16’sında öğrenciler tek tek, 166’sında grup olarak hedef gösterildi.
• LGBTİ+’lar hedef gösterilirken nefret söylemi eksik olmadı. LGBTİ+’lar 80 haberde hedef gösterilirken bu haberlerin bir kısmında LGBTİ+ dernekleri de yer aldı. Haberlerde nefret söylemi yaygındı.
• Öğrencilerin talepleri haberlere yansımadı. 353 haberden sadece 5’inde Bulu’nun istifası talebi yer aldı.
• Öğrencilerin karşılaştığı polis şiddeti haberlere “iddia” olarak yansıdı. Gözaltındaki öğrencilerin çıplak aramaya dair beyanları da “yalanlama” açıklamaları ile görüldü.

Ne Olmuştu?

Melih Bulu’nun Cumhurbaşkanı kararıyla Boğaziçi Üniversitesine rektör olarak atanmasının ardından 4 Ocak’ta başlayan protestolar hala sürüyor. Akademisyenler rektörlük binasına sırtını dönüyor, öğrenciler gerek kampüsteki gerek kampüs dışındaki çeşitli etkinliklerle taleplerini yineliyor. Bu süreçte 1000’e yakın öğrenci gözaltına alındı, tutuklamalar gerçekleşti, birçok öğrenci hakkında disiplin soruşturması açıldı ve öğrenciler nefret söylemleriyle karşı karşıya kaldı. 

Rapora buradan ulaşabilirsiniz.