m.güneş

* Haberde kullanılan fotoğraf, 30 Temmuz 2012 tarihinde bianet‘te yayınlanmış olan ve Nilay Vardar tarafından yazılan “Parasız Eğitim Harçtan İbaret Değil!” başlıklı haberden alınmıştır.

Resmî Gazete’de yayınlanan 15 Temmuz tarihli ve 7384 sayılı karar hafta sonu boyunca sosyal medyada tartışma yarattı. Yükseköğretimde harç ödemesi hiçbir zaman kalkmamış, “katkı payı” olarak ismi değiştirilmiş ve kimileri (Birinci öğretim ve açık öğretim öğrencileri olağan eğitim süresi boyunca) bunu ödeme yükümlülüğünden muaf tutulmuştu.

Farklı haber portalları kararnameyi haberleştirirken “Harç geri döndü” gibi ifadeler kullandı. Bununla birlikte harç uygulamasındaki muafiyet kaldırılmış, harç uygulaması herkes için geri gelmiş olarak anlaşıldı. Kimi öğrenci örgütlenmeleri ise parasız eğitim hakkını hatırlatan açıklamalarda bulundu.

Lakin, kararname ile katkı paylarının güncellenmesi, yani zam yapılması kararı alınmıştı. Yükseköğretim Kurumunun yaptığı açıklamada da belirttiği üzere birinci öğretim ve açık öğretime devam eden ve 4 yıllık eğitim süresini aşmamış öğrenciler katkı payından hâlâ muaf tutulacak.

BirGün’de çıkan habere göre de öğrenci katkı paylarına gelen bu zam %63.72’ye tekabül ediyor. Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu, kız çocuklarının eğitime katılımı hususunu da hatırlatarak harçlara yapılan zamların -mevcut yoksullukla birlikte- eğitime engel olacağını söylediği paylaşımıyla karara tepki gösterdi. 

Yurt ücretlerine, ev kiralarına, mutfak masraflarına, kitap fiyatlarına, yemekhane ücretlerine gelen zamlarla bütünlüklü düşünüldüğünde mevzubahis zam kararının birçok dezavantajlı kesimi öğrenim hayatından uzaklaştırabilecek bir etkisi olduğu muhakkak. Maddi sıkıntılar ve yoksullaşma öğrenciyi iş bulmaya ve bir yandan okurken bir yandan çalışmaya itebilir. Bu da öğrencinin eğitimine ayırdığı zamanı kısıtlar. Yoksul ailelerin çocukları, kadın öğrenciler, LGBTİ+lar özellikle eğitim hakkına erişimde ciddi sıkıntılarla yüz yüze gelebilir.

Harç mevzusunda bugüne kadar…

2012 yılında öğrenci hareketliliğinin yıllar süren “parasız eğitim” mücadelesi sonucu kısmî bir kazanım elde edilmişti. Dönemin Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç 27 Ağustos 2012 tarihinde gerçekleştirilen Bakanlar Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada birinci öğretimlerin katkı payı ödeme yükümlülüğünün kaldırıldığını bir müjde olarak duyurmuştu.

2015 yılına geldiğimizde ise öğrenci hareketi bir kısmî kazanım daha elde etmişti. Olağan eğitim süresini aşan öğrencilerin dönem başına katkı payı ödemesinin yanı sıra ders başına da harç ödemesini gerektiren “artırımlı harç” uygulaması kaldırıldı. Değişikliğin haberi Bülent Arınç tarafından Bakanlar Kurulu toplantısı sonrasında kamuoyuna paylaşılmıştı.